De lever is de belangrijkste chemische fabriek in het menselijk lichaam. Het is niet alleen verantwoordelijk voor het produceren van onder andere glucose, eiwitten en vetzuren, maar ook de afbraak van veel (lichaams)vreemde stoffen zoals medicijnen verloopt via de lever. Ook anabole steroïden bereiken de lever en worden daar onwerkzaam gemaakt zodat ze uiteindelijk het lichaam via de urine of de ontlasting (via galproductie) kunnen verlaten.
Hoge doseringen androgenen leggen zodoende hun beslag op de leverfunctie. De meeste mensen die een anabolenkuur doen, merken hier maar weinig van. In de HAARLEM-studie zagen wij een lichte toename van de leverwaarden (ALAT en ASAT) in het bloedonderzoek maar die herstelden weer na afloop. Toch komt het een enkele keer voor dat er serieuze levertoxiciteit optreedt en de stijging van de leverwaarden te hoog is. Dit kan zich soms uiten in geelzucht.
Berucht zijn de orale anabole steroïden. Omdat deze na opname via de darm direct bij de lever uitkomen (via het poortadersysteem), treffen zij de levercellen in een relatief hoge concentratie. In tegenstelling tot de injecteerbare middelen worden zij vervolgens maar langzaam afgebroken. Dit komt door een verandering in de chemische structuur van deze orale androgenen. Deze verandering is een toevoeging van een methylgroep op het zeventiende koolstofatoom van de steroïd kern: de zogeheten 17α-gealkyleerde androgenen. De kans op levertoxiciteit is bij die middelen dan ook hoger dan bij injecteerbare vormen van androgenen, zoals testosteron. In het bloed is leverschade vaak te herkennen aan een hogere ALAT-waarde (vaak duidelijk hoger dan de ASAT-waarde).
Een bijwerking op de lever waar we minder over weten is de vorming van levertumoren, zogenaamde hepatocellulaire adenomen. Deze ontwikkelen zich onder meer onder invloed van oestrogenen en ook die hormonen zijn in overvloed aanwezig tijdens een kuur vanwege de omzetting van testosteron door aromatase naar oestradiol. Hoe vaak deze tumoren voorkomen weten we niet precies. Maar in zeldzame gevallen kunnen deze adenomen leiden tot het scheuren van bloedvaten (die door de groei van de tumor onvoldoende ‘meerekken’) of zich ontwikkelen tot leverkanker. Iemand die beide overkwam hebben we in de literatuur beschreven.
Bij de Android Health Clinic kunnen we bloedonderzoek regelen en kijken we graag mee bij de uitslagen om adviezen over (verhoogde) leverwaarden te kunnen geven. Daarnaast verrichten we echografisch onderzoek waarbij afwijkingen van de lever in beeld kunnen worden gebracht.